ویتامین ب۳ ضد مرض پلاگر در انسان و مرض زبان سیاه در سگ است. این ویتامین در ساختار مولکولی کوآنزیم نیکوتین آمید آدنین دی‌نوکلئوتید و نیکوتین آمید آدنین دی‌نوکلئوتید فسفات نقش دارد.
این نوع ویتامین را در مخمر آبجو، پوست و جوانه غلات، خرما، گوشت، کبد، کلیه و قلب و شیر به مقدار بالایی میتوان یافت.
زیاده روی در مصرف داروی نیاسین آمیدباعث پیامدهایی همچون سرگیجه یا از حال رفتن، خشکی پوست یا چشم‌ها، حس داغی روی پوست، بالا رفتن قند خون، حالت تهوع یا استفراغ، مشکل گوارشی، خارش پوست، درد مفاصل و افزایش اوره خون میشود
علائم هشدار دهنده کمبود ویتامین B3 در بدن
ویتامین B3 یا نیاسین، سهم بسزایی در سلامت پوست و دستگاه گوارشی و سلامت مغز دارد. این ویتامین به کار کرد آنزیم ها در بدن کمک میکند که این آنزیم ها بیش از ۲۰۰ تا میباشد.
کمبود ویتامین B3 بروز بیماری های گوناگونی را در پی خواهد داشت. یکی از بدترین نوع این بیمای ها( پلاگرا Pellagra) است. مرضی که پوست را می ترکاند و حتی موجب دیوانگی و جنون می شود.
ویتامین B3 از دو ترکیب شیمیایی به نام های نیکوتینیک اسید Nicotinic Acid و نیکوتینامید Nicotinamide به وجود آمده است که در بدن با شکستن این دو ماده موجب تولید دو ترکیب شیمیایی NAD و NSDP می شود. این دو ترکیب سبب میشود عملکرد سوخت وساز سلولی یا متابولیسم به صورت عالی انجام شود.
حقیقت های در مورد ویتامین B3
ویتامینB3 باید در آب حل شودو بدن نمیتواند آن را ذخیره کند.
لازم به ذکر است که بدن نمی تواند ویتامین B3 تولید کند
ونیاز خود را از انواع گوشت و سویا که منبع اصلی تامین ویتامین B3 است تامین میکند
افرادی که درگیر فقدان ویتامین B3 هستند باید آن را به شکل مکمل استفاده کند
میزان مصرف مورد نیاز روزانه
مقدار مصرف این ویتامین با توجه به سن، جنس، فعالیت های بدنی و سابقه ژنتیکی فرق می کند.
نوزادان ۱ تا ۶ ماهه : ۲ واحد
کودان ۷ تا ۱۲ ماهه : ۴ واحد
کودکان ۱ تا ۳ ساله : ۶ واحد
کودکان ۴ تا ۸ ساله : ۸ واحد
کودکان ۹ تا ۱۳ ساله : ۱۲ واحد
نوجوانان ۱۴ تا ۱۸ ساله : ۱۶ واحد برای پسران و ۱۴ واحد برای دختران
بزرگسالان بالای ۱۹ سال : ۱۶ واحد برای مردان و ۱۴ واحد برای زنان
زنان باردار : ۱۸ واحد
زنان در ایام شیردهی : ۱۷ واحد
توجه داشته باشید که واحدها بر اساس NE یا Niacin Equivalent یعنی مقدار نیاز به نیاسین در طول روز میباشد. یک واحد NE مساوی است با ۶۰ میلی گرم.
این ویتامین هم مانند همه ی ویتامین ها و مواد معدنی باید به مقدار معینی استفاده شود، استفاده کمتر یا بیشتر از این ویتامین موجب تغییر در رشد سلول ها شده وفرد را در جهت خطر سرطان قرار می دهد.
منابع دارای نیکوتین
غذاهای زیر منبع عالی برای دریافت نیاسین در طول روز هستنداز این مانبع غنی ویتامینB3 که میزان مصرف آن قید شده در برنامه ی روزانه ی خود استفاده کنید
۱)قارچ : روزانه نصف فنجان
۲)سیب زمینی پخته : ۳ یا ۴ سیب زمینی متوسط
۳)غلات سبوسدار : ۳۰ گرم
۴)نان گندم تست شده : یک تکه
۵)جو پرک شده پخته : سه چهارم فنجان
۶)جگر به صورت کامل پخته شده : ۱۰۰ گرم
۷)ماهی تن کنسروی یا پخته شده : ۱۰۰ گرم
۸)شیر سویا : یک لیوان
۹)تخمه کدو : ۱۰۰ گرم
۱۰)لوبیا چشم بلبلی : سه چهارم فنجان
زمانی که ویتامین B3 به بدن تامین نشود، بدن با تبدیل آمینواسیدی به نام تریپتوفان Tryptophan به نیاسین تلاش می کند کمبود آن را بر طرف کند. گوشت بوقلمون و تخم مرغ از منابع خوبی برای تامین این آمینواسید هستند. سعی خود را براین بدارین که علاوه بر موارد بالا این دو ماده را هم گاهی در برنامه غذایی تان بگنجانید تا از کمبود ویتامین B3 در بدن جلوگیری شود.
نشانه های کمبود ویتامین B3
فقدان زیاد این ویتامین موجب یک بیماری پوستی به نام پلاگرا میشود. اختلالات گوارشی، اختلال در سیستم عصبی، تولید موکوس یا ترشحات در چشم و بینی می شود.
شدیدترین نوع بیماری کمبود نیاسین مرض پلاگرا است که نشانه های زیر را دارد:
عارضه پوستی مساوی در بدن مثلا در هر دو بازو. وقتی پوست درجلوی خورشید قرار گیرد این ضایعات به آسانی دیده می شوند.
بعد از قرار گرفتن در آفتاب لک های پروانه روی صورت و لک های گردن بند مانند دور گردن به خوبی قابل مشاهده هستند.
در کسانی که کمبود شدید این ویتامین را دارند درد، تاول، ورم و سوزش های پوستی در دهان و بینی، واژن و مجاری ادرار بیشتر است.
درد و سوزش در گلو، سینه و معده.
مشکلات گوارشی مثل استفراغ، اسهال، سوزش، حالت تهوع و استفراغ و یبوست. در مواقع بدتراسهال خونی هم در فرد به وجود می آید.
اختلالات روحی مانند گیجی، ضعف حافظه، نداشتن تمرکز و افسردگی، اضطراب، پارانویا یا بد بینی شدید که بیشتر اوقات نه به خاطر کمبود ویتامین بلکه به عنوان مشکلات روحی تحت درمان قرار می گیرد.
قرمزی پوست
سردرد
مشکلات گوارشی که با دارو درمان نمی شود
گردش ضعیف خون
علت های کمبود ویتامینB3
یکی از دلایل اصلی کمبود ویتامین B3 در دسترس نبودن و یا نخوردن منابع دارای ویتامین های B3 است. در برخی از کشورها که ذرت در آن زیاد است اکثر مردم نیاز به نیاسین را از ذرت جذب می کنند.
در مواردی مانند وابستگی به الکل، بیماری های کبدی یا در مواقعی که بدن توانایی جذب این ویتامین را ندارد فرد دچار کمبود شدید ویتامین B3 می شود که پزشک باید فردرا تحت معالجه قرار دهد.
تاثیر مکمل های دارویی دارای ویتامین B3
۱)کاهش فشار خون
۲)بدتر شدن بیماری های کبدی
۳)نامنظم شدن ضربان قلب
۴)مشکلات در مجاری ادرار
۵)بروز نقرس
چه موقع خود را به پزشک ارجاء دهیم؟
کمبود این ویتامین به دو شکل خود را نشان میدهد.به صورت اولیه و ثانویه. در کمبود اولیه با خوردن غذاهایی که حاوی این ویتامین هستند می توان به آسانی از کمبود این ویتامین پیشگیری کنید. در صورتی که تشدید پیدا کرد.مانند بیماری های شدید پوستی، اختلالات گوارشی که درمان نمی شود، تغییرات شدید روحی و اسهال باید سریعا به پزشک مراجعه نمایید تا با توجه به شرح حال وضعیت کلی سلامتی شما مقدار دقیق مورد نیاز را برایتان تجویز کند. اکثر پزشکان مکمل های ویتامین B که دارای نیکوتینامید است برای برطرف کردن کمبود این ویتامین در بدن تجویز می کنند. این ماده عوارض جانبی کمی مانند خارش یا سوزش پوست در اکثر اشخاص است.
مقدار دریافت نیاسین بین ۲۵۰ تا ۵۰۰ میلیگرم در روز است که نسبت به جنس، سن و مقدار فعالیت باید توسط پزشک معیین شود. از ان جا که فقدان این ویتامین به خاطر نوع تغذیه یا بیماری در فرد به وجود می آید، اکثر با فقدان ویتامین های دیگر هم همراه است. در اینجا تغییر روش زندگی و رژیم غذایی و استفاده از مکمل ها امری ضروری ومهم بحساب می آید.